Duke Üniversitesi’nde çalışan Timur Kuran isimli bir akademisyen 5 Ekim 2016’da attığı bir tweet’te Türkiye’nin iyi eğitimli insanları hapse koymak için hapisteki “tecavüzcüleri” ve “hırsızları” saldığını iddia etti.
“Bence Türkiye’nin hapishane nüfusu dünyanın en az eğitimli hapishane nüfuslarından biridir.” tweet’ine cevap olarak Kuran şu tweet’i attı: “Hayır. Cadı avı kurbanlarına yer açılsın diye tecavüzcüler, hırsızlar vs. serbest bırakılıyor. Az eğitimli mahkûmlar dışarı; öğretmenler, akademisyenler, medyacılar içeri.”
Kuran’ın işaret ettiği mesele, 15 Temmuz darbe girişiminden sonra gerçekleştirilen tutuklamalarla birlikte hapishane kapasitelerinin yetersiz olduğunun ortaya çıkmasıyla ilgiliydi. Adalet Bakanlığı 17 Ağustos 2016’da konuyla ilgili bir açıklama yayınladı.
Açıklamada hükûmetin çıkardığı bir Kanun Hükmünde Karaname (KHK) sayesinde “koşullu salıverilmesine iki yıl veya daha az süre kalan iyi hâlli hükümlülerin cezalarının koşullu salıverilme tarihine kadar olan kısmı, denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infaz edilebilecektir.” Dendi.
KHK’nın öngördüğü bir diğer düzenlemenin ise denetimli serbestlikten faydalanmak için hapiste geçirilmesi gereken süreye dair olduğu ifade edildi. Buna göre daha önce denetimli serbestlikten faydalanmak için tüm hapis cezasının üçte ikisini (2/3) çekmiş olmak gerekiyorken bu süre KHK ile birlikte tüm cezanın yarısına (1/2) indirildi.
Bakanlık bu düzenlemelerin 1 Temmuz 2016’dan önce işlenmiş suçları ilgilendirdiğini belirtti ve bu kapsamda denetimli serbestlikten faydalandırılması planlanan mahkûm sayısını 38.000 olarak ilan etti. Türkiye genelindeki toplam mahkum sayısı Mart 2016 verilerine göre 187.647 idi.
Fakat bakanlık, hapiste geçirdiği süre itibarıyla denetimli serbestlikten faydalanmaya hak kazanmış her mahkûmun hapisten çıkmasını engellemek için birtakım şartlar belirledi. Buna göre, aşağıdaki suçlardan en az birini işlemiş olan mahkûmlar yeni düzenlemeden faydalanamayacak:
- Kasten öldürme
- Altsoya, üstsoya, eşe veya kardeşe ya da beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumunda bulunan kişiye karşı işlenen kasten yaralama ve neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçları
- Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar
- Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar
- Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal veya ticareti
- Devletin güvenliğine karşı suçlar
- Anayasal düzene karşı suçlar
- Milli savunmaya karşı suçlar
- Devlet sırlarına karşı suçlar
- Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar
Açıklamada Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın şöyle dediği ifade edildi: “Düzenleme, bir af değildir. Koşullu salıverilme tarihine kadar geçecek sürede ceza, dışarıda denetimli serbestlik olarak infaz edilecektir.”
